Ο δέ Ιησούς είπεν αυτοίς. Ου βλέπετε ταύτα πάντα; αμήν λέγω υμίν, ου μή αφεθή ώδε λίθος επί λίθον, ός ου καταλυθήσεται». Μθ. 23,37-8: « Αμήν λέγω υμίν ότι ήξει ταύτα πάντα επί τήν γενεάν ταύτην. Ιερουσαλήμ Ιερουσαλήμ, η αποκτένουσα τούς προφήτας καί λιθοβολούσα τούς απεσταλμένους πρός αυτήν!
Ποσάκις ηθέλησα επισυναγαγείν τά τέκνα σου όν τρόπον επισυνάγει όρνις τά νοσσία εαυτής υπό τάς πτέρυγας, καί ουχ ηθελήσατε. Ιδού αφίεται υμίν ο οίκος υμών έρημος. Λέγω γάρ υμίν ου μή με ίδητε απ’ άρτι έως άν είπητε, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου ». Λκ. 19,41-44:
« Καί ως ήγγισεν ιδών τήν πόλιν έκλαυσεν επ’ αυτή λέγων ότι ει έγνως καί σύ, καί γε εν τή ημέρα σου ταύτη τά πρός ειρήνην σου• νύν δέ εκρύβη από οφθαλμών σου• ότι ήξουσιν ημέραι επί σε καί παρεμβαλούσιν οι εχθροί σου χάρακά σοι καί περικυκλώσουσί σε καί συνέξουσί σε πάντοθεν, καί εδαφιούσί σε καί τά τέκνα σου εν σοί, καί ουκ αφήσουσιν εν σοί λίθον επί λίθω, ανθ’ ών ουκ έγνως τόν καιρόν τής επισκοπής σου ». Λκ. 23,27-31: « Ηκολούθει δέ αυτώ πολύ πλήθος τού λαού καί γυναικών αί εκόπτοντο καί εθρήνουν αυτόν. Στραφείς δέ πρός αυτάς ο Ιησούς είπεν.
Θυγατέρες Ιερουσαλήμ, μή κλαίετε επ’ εμέ. Πλήν εφ’ εαυτάς κλαίετε καί επί τά τέκνα υμών, ότι ιδού έρχονται ημέραι εν αίς ερούσιν. Μακάριαι αι στείραι καί αι κοιλίαι αί ουκ εγέννησαν καί μαστοί οί ουκ έθρεψαν. Τότε άρξονται λέγειν τοίς όρεσιν• πέσετε εφ’ ημάς, καί τοίς βουνοίς• καλύψατε ημάς• ότι ει εν τώ υγρώ ξύλω ταύτα ποιούσιν, εν τώ ξηρώ τί γένηται; ».
Η καταστροφή που προφήτεψε ο Κύριος δεν θα αργήσει να έρθει. Μετά τη σταύρωση του Χριστού, η Ιερουσαλήμ βρίσκεται σε συνεχή αναστάτωση, καθώς αντιμετωπίζει το ένα πρόβλημα μετά το άλλο. Η είσοδος των εικόνων του Καίσαρα στα Ιεροσόλυμα προκαλεί αναταραχές. Η στάση που προκαλείται απ’ το γεγονός της χρησιμοποίησης των χρημάτων του ναού για την κατασκευή υδραγωγείου πνίγεται στο αίμα.
Ξεσπούν η επανάσταση του Θευδά και άλλες εξεγέρσεις. Η στάση που εκδηλώνεται το Πάσχα κατά τη βασιλεία του Κλαυδίου Καίσαρος καταλήγει σε τραγωδία. Τουλάχιστον 30.000 Ιουδαίοι φονεύονται. Ακολουθούν άλλες θλίψεις.
Οι φόνοι των Σικαρίων• η στάση του Αιγυπτίου ψευδοπροφήτη που συγκέντρωσε 30.000 οπαδούς, απ’ τους οποίους οι περισσότεροι φονεύτηκαν απ’ τους Ρωμαίους• και διάφορα άλλα δεινά. Ωστόσο, τα χειρότερα έπονται.
Το 66 μ.Χ. οι Ιουδαίοι επαναστατούν. Ουράνια σημάδια δείχνουν την εγκατάλειψη του ναού των Ιεροσολύμων απ’ τη Θεία Χάρη. « Δαιμόνιον φάσμα » εμφανίζεται στο ναό, άρματα και ένοπλες φάλαγγες φαίνονται γύρω απ’ τα σύννεφα να περικυκλώνουν την πόλη. Οι ιερείς ακούν θορύβους και φωνή να λέγει « μεταβαίνομεν εντεύθεν ».
Την ώρα που οι Χριστιανοί εγκαταλείπουν την Ιερουσαλήμ, πειθαρχώντας στους λόγους του Κυρίου και σε χρηματισμό αγγέλου, τρία περίπου εκατομμύρια Ιουδαίοι κλείνονται στην πόλη. Ο λιμός τους αποδεκατίζει. Μια γυναίκα φονεύει και εσθίει το βρέφος της, για να επαληθευτεί ο λόγος του Κυρίου: « Ουαί ταίς εν γαστρί εχούσαις καί ταίς θηλαζούσαις εν εκείναις ταίς ημέραις ». Μετά από μια σειρά μαχών, ο πόλεμος καταλήγει στην κατάληψη της πόλης στις 10 Αυγούστου του 70 μ.Χ..
Ο στρατηγός Τίτος, γιος του αυτοκράτορα Βεσπασιανού καταλαμβάνει την πόλη. Εξακόσιες χιλιάδες Ιουδαίοι φονεύονται. Ο ναός, παρά τις αντίθετες διαταγές του Τίτου, τελικά, καίγεται. Το μοναδικό τμήμα του ναού που δεν καταστράφηκε ήταν ένα τμήμα απ’ το δυτικό τείχος του ναού, το οποίο, σήμερα, αποτελεί για τους Ιουδαίους ιερό προσκύνημα.
Αυτό το τμήμα του ναού, γνωστό σήμερα ως το τείχος των δακρύων, έμεινε όρθιο για να μαρτυρεί τη δύναμη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και του Βεσπασιανού που εκπόρθησε τέτοια δυνατά τείχη. Κάποια ερείπια του εσωτερικού ναού σώζονταν για μερικούς αιώνες ακόμη, όπως φαίνεται από κάποιους λόγους του Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων στις κατηχήσεις του. Με τον καιρό και αυτά καταστράφηκαν.
Η καταστροφή του Ιουδαϊσμού θα ολοκληρωθεί μερικές δεκαετίες αργότερα. Το 132 μ.Χ. οι Ιουδαίοι επαναστατούν για άλλη μια φορά υπό την ηγεσία του Μπαρ Κοχμπά, που ισχυρίζεται πως είναι ο Μεσσίας. Ο Αυτοκράτορας Αδριανός στέλνει τον Σεβήρο, ο οποίος πνίγει την επανάσταση στο αίμα, οργώνει στην κυριολεξία την Ιερουσαλήμ και σπέρνει αλάτι, ώστε να μην φυτρώσει τίποτε ξανά σε αυτήν.
Χτίζει καινούργια πόλη, την ονομάζει Aelia Capitolina και οικοδομεί ειδωλολατρικό ναό στο όρος Σιών. Η παρουσία Ιουδαίων στην περιοχή απαγορεύεται με διάταγμα. Όλη αυτή η καταστροφή ερμηνεύτηκε απ’ τους Πατέρες της Εκκλησίας ως τιμωρία για τη σταύρωση του Σωτήρος.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος με τη ρητορική του δεινότητα επισημαίνει: « Ηδέως άν ούν εροίμην Ιουδαίους, πόθεν ούτω θεήλατος οργή καί ήλθεν επ᾿ αυτούς, καί πασών έμπροσθεν γενομένων, ουκ εν Ιουδαία μόνον αλλά πανταχού τής οικουμένης χαλεπωτέρα; Ουκ εύδηλον, ότι διά τό τού σταυρού τόλμημα καί τήν απόφασιν ταύτην; Άπαντες είποιεν άν, καί μετά πάντων καί πρό πάντων αυτή η τών πραγμάτων αλήθεια ». Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία, ο Αρέθας Καισαρείας σημειώνει: « Πάντα γάρ αυτούς κατέλαβε τά κακά.
Πόλεων πυρπολήσεις, γής δηώσεις επί φυτών ολέθρω καί εκτομή. Άπαντα είσπραξις ήν τής κατά τού Σωτήρος θρασύτητος ». Την ώρα που οι Χριστιανοί εγκαταλείπουν την Ιερουσαλήμ, πειθαρχώντας στους λόγους του Κυρίου και σε χρηματισμό αγγέλου, τρία περίπου εκατομμύρια Ιουδαίοι κλείνονται στην πόλη.
Ο λιμός τους αποδεκατίζει. Μια γυναίκα φονεύει και εσθίει το βρέφος της, για να επαληθευτεί ο λόγος του Κυρίου: « Ουαί ταίς εν γαστρί εχούσαις καί ταίς θηλαζούσαις εν εκείναις ταίς ημέραις ». Μετά από μια σειρά μαχών, ο πόλεμος καταλήγει στην κατάληψη της πόλης στις 10 Αυγούστου του 70 μ.Χ..
Ο στρατηγός Τίτος, γιος του αυτοκράτορα Βεσπασιανού καταλαμβάνει την πόλη. Εξακόσιες χιλιάδες Ιουδαίοι φονεύονται. Ο ναός, παρά τις αντίθετες διαταγές του Τίτου, τελικά, καίγεται. Το μοναδικό τμήμα του ναού που δεν καταστράφηκε ήταν ένα τμήμα απ’ το δυτικό τείχος του ναού, το οποίο, σήμερα, αποτελεί για τους Ιουδαίους ιερό προσκύνημα.
Αυτό το τμήμα του ναού, γνωστό σήμερα ως το τείχος των δακρύων, έμεινε όρθιο για να μαρτυρεί τη δύναμη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και του Βεσπασιανού που εκπόρθησε τέτοια δυνατά τείχη. Κάποια ερείπια του εσωτερικού ναού σώζονταν για μερικούς αιώνες ακόμη, όπως φαίνεται από κάποιους λόγους του Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων στις κατηχήσεις του. Με τον καιρό και αυτά καταστράφηκαν.
Η καταστροφή του Ιουδαϊσμού θα ολοκληρωθεί μερικές δεκαετίες αργότερα. Το 132 μ.Χ. οι Ιουδαίοι επαναστατούν για άλλη μια φορά υπό την ηγεσία του Μπαρ Κοχμπά, που ισχυρίζεται πως είναι ο Μεσσίας.
Ο Αυτοκράτορας Αδριανός στέλνει τον Σεβήρο, ο οποίος πνίγει την επανάσταση στο αίμα, οργώνει στην κυριολεξία την Ιερουσαλήμ και σπέρνει αλάτι, ώστε να μην φυτρώσει τίποτε ξανά σε αυτήν. Χτίζει καινούργια πόλη, την ονομάζει Aelia Capitolina και οικοδομεί ειδωλολατρικό ναό στο όρος Σιών. Η παρουσία Ιουδαίων στην περιοχή απαγορεύεται με διάταγμα. Όλη αυτή η καταστροφή ερμηνεύτηκε απ’ τους Πατέρες της Εκκλησίας ως τιμωρία για τη σταύρωση του Σωτήρος.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος με τη ρητορική του δεινότητα επισημαίνει: « Ηδέως άν ούν εροίμην Ιουδαίους, πόθεν ούτω θεήλατος οργή καί ήλθεν επ᾿ αυτούς, καί πασών έμπροσθεν γενομένων, ουκ εν Ιουδαία μόνον αλλά πανταχού τής οικουμένης χαλεπωτέρα; Ουκ εύδηλον, ότι διά τό τού σταυρού τόλμημα καί τήν απόφασιν ταύτην;
Άπαντες είποιεν άν, καί μετά πάντων καί πρό πάντων αυτή η τών πραγμάτων αλήθεια ». Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία, ο Αρέθας Καισαρείας σημειώνει: « Πάντα γάρ αυτούς κατέλαβε τά κακά. Πόλεων πυρπολήσεις, γής δηώσεις επί φυτών ολέθρω καί εκτομή. Άπαντα είσπραξις ήν τής κατά τού Σωτήρος θρασύτητος ».
