Το σκάσιμο των ροδιών είναι πολύ ενοχλητικό στην καλλιέργεια της ροδιάς.
Φανταστείτε, περιμένατε όλη τη σεζόν φροντίζοντας τα δέντρα σας για να απολαύσετε τους υπέροχους αυτούς καρπούς, αλλά λίγο πριν ωριμάσουν κάτι αναπάντεχο συμβαίνει. Αρχίζουν να εμφανίζονται σκασίματα και ρωγμές στην επιφάνειά τους λίγο πριν τη συγκομιδή.
Τέτοια σκασίματα στους καρπούς παρατηρούνται και σε άλλες καλλιέργειες δέντρων και κηπευτικών. Δεν έχει να κάνει με την ποικιλία και το γονότυπο των δέντρων τόσο, όσο με άλλα χαρακτηριστικά και πρακτικές της καλλιέργειας.
Σε αυτό το άρθρο θα δούμε τους πιο σημαντικούς λόγους για τους οποίους σκάνε οι καρποί της ροδιάς λίγο πριν ωριμάσουν.
1) Μυκητολογικές ασθένειες που προκαλούν ρωγμές στην επιφάνεια των καρπών
Μία από τις πιο συνηθισμένες αιτίες που τα φρούτα ανοίγουν είναι η παραμέληση των καρποφόρων δέντρων, πράγμα που οδηγεί στην εμφάνιση μολυσματικών ασθενειών από παθογόνους μύκητες ή βακτήρια. Καθώς οι καρποί ωριμάζουν, τα παθογόνα βρίσκουν την ευκαιρία να τους επιτεθούν με αποτέλεσμα αυτοί να παρουσιάζουν ρωγμές και να σαπίζουν.
Όταν μια μυκητολογική ασθένεια είναι η αιτία για το σκάσιμο των καρπών της ροδιάς, το φαινόμενο αυτό συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα πάνω στο δέντρο, όπως καστανές κηλιδώσεις και νεκρώσεις σε φύλλα και βλαστούς, πρόωρη πτώση των φύλλων ή άλλες ζημιές στα φύλλα, αλλά μερικές φορές ο καρπός είναι ο μοναδικός στόχος.
Μερικές από τις ασθένειες κατά τις οποίες η δραστηριότητα του παθογόνου μπορεί να προκαλέσει ρωγμές στην επιφάνεια των ροδιών είναι η ανθράκωση (Colletotrichum gloeosporiodes), η βακτηρίωση της ροδιάς (Xanthomonas axonopodis pv punicae) και άλλα παθογόνα που προκαλούν σήψεις καρπών (Penicillium sp. , Botrytis cinerea, Aspergillus niger, κ.α.)
Ο έλεγχος των παθογόνων μυκήτων γίνεται από τους επαγγελματίες καλλιεργητές με τα κατάλληλα σκευάσματα, αλλά για τους ερασιτέχνες είναι λίγο πιο δύσκολη δουλειά.
Απαιτεί καλλιεργητικά μέτρα όπως σωστό κλάδεμα στην αρχή της σεζόν και ψεκασμούς με χαλκό νωρίς στην καρπόδεση, αμέσως μόλις ο καρπός σχηματιστεί. Επίσης, φροντίστε να μαζεύετε τους καρπούς που πέφτουν το φθινόπωρο και να τους απομακρύνεται και να απολυμαίνετε τα εργαλεία που χρησιμοποιείτε στον κήπο. Με αυτές τις τεχνικές είμαστε σε θέση να καταστρέψουμε τα σπόρια των μυκήτων πριν διεισδύσουν στους καρπούς και τους προκαλέσουν περισσότερα προβλήματα με συνέπεια την εμφάνιση ρωγμών σε αυτούς.
2) Ακανόνιστο πότισμα και υπερβολική υγρασία
Τα ακανόνιστα ποτίσματα είναι η κύρια αιτία που προκαλούνται σκασίματα στα ρόδια. Εκτός από τη ροδιά, επηρεάζουν τα φρούτα και τους καρπούς και άλλων καλλιεργειών όπως οι ντομάτες, τα ροδάκινα, τα βερίκοκα και τα εσπεριδοειδή σε μικρότερο βαθμό. Όταν κατά τη διάρκεια των κρίσιμων σημείων της ανάπτυξης του καρπού η ποσότητα του νερού που εισέρχεται στο φυτό παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις, τα διαφορετικά μέρη του καρπού αναπτύσσονται με διαφορετική ταχύτητα, με αποτέλεσμα όταν ο καρπός μεγαλώσει και φτάσει λίγο πριν την ωρίμανση η δομή του να καταρρεύσει, να σκιστεί ο φλοιός του και τελικά να αχρηστευτεί, μιας και είναι ακατάλληλος για κατανάλωση. Η ζημιά μπορεί να φτάσει στο 50-85 %.
Κάπου εδώ να πούμε Πώς όταν το φρούτο σκιστεί και παρουσιάσει ρωγμές, τότε στο εσωτερικό του εισρέουν διάφοροι μύκητες, κυρίως μετασυλλεκτικά παθογόνα που παρασιτούν σε αποθηκευμένους καρπούς και παράγουν τοξίνες, όπως ο Aspergillus niger που παράγει αφλατοξίνες. Γι’ αυτό οι καρποί χάνουν την οποιαδήποτε εμπορική τους αξία μιας και δεν μπορούν να αξιοποιηθούν ούτε για χυμοποίηση.
Επίσης, το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται όταν μετά από μεγάλες και παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας παρουσιάζονται ξαφνικές βροχοπτώσεις στον οπωρώνα με τις ροδιές.
Μπορείτε να αποτρέψουμε το σκάσιμο των ροδιών που οφείλεται στα ακανόνιστα ποτίσματα στρώνοντας στο έδαφος γύρω από τον κορμό ένα προστατευτικό στρώμα από σάπια φύλλα ή αχυρόστρωμα ή κάποια άλλη οργανική ύλη με πάχος και γύρω στα 8 εκατοστά και οργανώνοντας ένα πρόγραμμα ποτίσματος μετά την επικονίαση των ανθών βάζοντάς το σε εφαρμογή την κατάλληλη στιγμή.
Ποτίστε ομοιόμορφα τη βάση των δέντρων κάθε λίγες ημέρες χωρίς το νερό να λιμνάζει γύρω τους. Η εδαφοκάλυψη με τα σάπια φύλλα ή την οργανική ύλη που εφαρμόσαμε θα βοηθήσει να αποφευχθεί η γρήγορη εξάτμιση του νερού τους καλοκαιρινούς μήνες. Γι’ αυτό το λόγο τα ποτίσματα πρέπει να είναι ελαφριά. Ποτίστε μέχρι το έδαφος κάτω από τα σάπια φύλλα να πάρει αρκετή υγρασία. Τις καλοκαιρινές μέρες που θα κάνει πιο πολύ ζέστη ποτίστε με περισσότερο νερό και σταδιακά όσο πλησιάζουμε στο φθινόπωρο, ελαττώστε ξανά την ποσότητα.
3) Προβλήματα θρέψης και έλλειψη Βορίου
Όταν παρατηρούνται ρωγμές και σκασίματα σε ανώριμους καρπούς νωρίς το καλοκαίρι τότε ο κύριος λόγος αυτού του φαινομένου είναι η έλλειψη βορίου και δεχόμενος σε συνδυασμό με έλλειψη ασβεστίου και ψευδαργύρου. Ακόμα, η υπερβολική αζωτούχα λίπανση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα κατά τη διάρκεια της καρποφορίας. Η λίπανση με άζωτο ωφελεί τα δέντρα, αλλά όταν ο καλλιεργητής το παρακάνει ο καρπός αρχίζει να αναπτύσσεται ταχύτερα από το φυσιολογικό και να συσσωρεύει χυμούς στα κύτταρα του φλοιού που σιγά-σιγά δεν θα μπορέσει να αντέξει την πίεση και θα σκιστεί.
Αντιμετωπίστε αυτό το πρόβλημα με διαφυλλικούς ψεκασμούς με βόρειο και άλλα ιχνοστοιχεία. Επίσης, μπορείτε να εφαρμόσετε και ρυθμιστές ανάπτυξης, όπως γιβεριλλίνες. Μην το παρακάνετε με την αζωτούχα λίπανση και κάντε μια ανάλυση εδάφους νωρίς, πριν αρχίσει η καλλιεργητική περίοδος για να οργανώσετε το πρόγραμμα της λίπανσης.
4) Ευπαθείς ποικιλίες
Η τάση για το σκάσιμο των καρπών της ροδιάς επίσης εξαρτάται από γενετικούς παράγοντες και ποικίλλει μεταξύ των ποικιλιών. Η ποικιλία ‘Wonderful’ και η ‘Ανδομάχη’ φαίνεται να είναι αρκετά ανθεκτικές στο σκάσιμο. Απ’ την άλλη, ποικιλίες όπως η ‘Mollar’ και η ‘King’ δεν τα πάνε τόσο καλά και είναι αρκετά ευαίσθητες.
5) Καθυστέρηση συλλογής των καρπών
Η καθυστέρηση στο μάζεμα των καρπών οδηγεί στην υπερωρίμανσή τους με αποτέλεσμα να σκάνε φυσιολογικά ώστε να διασκορπίσουν τα σπόρια τους στο γύρω περιβάλλον. Πρέπει να γνωρίζετε πότε οι καρποί σας αποκτούν το κατάλληλο μέγεθος και χρώμα για να τους συλλέξετε. Επίσης, αν όταν τους χτυπάτε με το δάχτυλο βγάζουν ένα μεταλλικό ήχο, αυτό σημαίνει ότι ήρθε η ώρα να τους κόψετε.
Του Θανάση Αργυρόπουλου (Γεωπόνος ΑΠΘ)
